2. DERS : Rusça İsimlerde Cins Kavramı

RUSÇA İSİMLERDE CİNS KAVRAMI

                  İsimler hakkında anlamamız gereken en önemli hususlardan biri "Rusça da Bütün tekil adların bir cinsi vardır. Bunu bilmek önemlidir çünkü sıfatlar, iyelik zamirleri, sayı bildiren sözcükler ve eylemin geçmiş zamanı cümle içinde ismin cinsine göre şekillenir.
                 "Bu konuda bir şeyi özellikle belirtmek isterim. Eğer Rusça isimlerde cins kavramını anlamazsak isim konusunu asla anlayamayız."
                  Rusça isimlerde 3 cins bulunur. Eril, Dişil, Nötr (Nesnenin canlı ya da cansız olması bu durumu değiştirmez) (Yani Rusça isimlerin tamamının mutlaka bir cinsi vardır.)
                  İsimlerin çoğul durumlarında cinsiyeti aranmaz. isimlerle birlikte kullanılan bütün kelimeler de isimlere göre şekillenirler (ör. sıfat zamir gibi)
                 Şimdi de bu cinslerin Rusça Adlarına bir göz atalım
                                                     Eril cins – Мужской род (М.Р.)
                                                     Dişil cins – Женский род (Ж.Р.)
                                                     Nötr cins – Средний род (Ср. Р.)

                 Daha önce de bahsettiğimiz gibi bütün varlıkların bir cinsi var ve bu cinsleri belirleyebilmek için yapmamız gereken şey ismin son sesi ya da işaretini belirlemektir. Buna göre;
                 İsmin son sesi ;

• Sessiz harf ise
• Й (i kratkoye) ise 
• Ь ise                          

                    Eril cins – мужской род (м.р.)
                   

• А ise
• Я ise
• Ь ise

               Dişil cins – женский род (ж.р.)

• Е ise
• Ё ise
• О ise 
• МЯ ise

                     Nötr cins – средний род (ср. р.)'tir
Örneğin:

КОТ – erkek kedi             СТОЛ - masa

БРАТ – erkek kardeş          МУЗЕ’Й - müze

МУЖ – koca                   КРАЙ – diyar, kenar

         

    Yukarıda kullandığımız isimler eril isimlerdir. 

ЖЕНА   - karı, eş             ФАМИЛИЯ - soyadı

СЕСТРА – kız kardeş           ТУРЦИЯ  - Türkiye

    ТЁТЯ   – teyze ya da hala     РОССИЯ  - Rusya

КНИГА  – kitap                ЗЕМЛЯ   – yer, toprak     

     
 Yukarıda kullandığımız isimler dişil isimlerdir. 

МО’РЕ – deniz                ЗДА’НИЕ – bina

    О’ЗЕРО – göl                 ПЛА’МЯ – alev

    НЕ’БО – gök                  РУЖЬЁ’ - tüfek

    И’МЯ - isim                  ВРЕ’МЯ - zaman    

Yukarıda kullandığımız isimler nötr isimlerdir. 

             * Hayvan ve insan adlarının cinslerini belirlemek için onlar son harflerine bakılmaksızın kendi cinslerine göre belirlenir.

                 - Папа

                 - Дядя
                 - Юноша
                 - Дедушка
                 - Парень
                 - Мужчина        gibi isimler anlam itibariyle erildirler.


              * Dikkat edilmesi gereken başka bir husus da Rusçaya yabancı dillerden giren adların cinsiyet belirleme kurallarına uymamasıdır.

               - Кофе
               - Аттаще
               - Шимпанзе
               - Кенгуру        gibi isimler dil kurallarına uymamakla beraber eril isimlerdir.

               - Интервью
               - Такси
               - Жюри
               - Пари             gibi isimler dil kurallarına uymamakla beraber nötr isimlerdir.